Verenigingen, federaties, toezichthoudende en regulerende instanties,...
Wie is wie ? Wie doet wat ?
De wereld van de financiële producten die specifiek bestemd zijn voor particulieren, is vaak complex en kan overweldigend zijn. Er bestaan verscheidene instellingen die als doel hebben om deze sector te reglementeren en te controleren en die bovendien ook informatie en uitleg verschaffen over de verschillende financiële producten, de verplichtingen en verantwoordelijkheden van de financiële instellingen.
De bedoeling van deze gids is om u een overzicht te geven van alle betrokken partijen en hun activiteiten opdat u snel de juiste instelling zou kunnen terugvinden die een antwoord kan geven op uw vragen. We hebben er bewust voor gekozen om de websites van de verschillende bankinstellingen met promotionele inhoud niet in onze gids op te nemen aangezien deze enkel bedoeld zijn om u aan te zetten tot het aankopen van hun producten.
De verschillende instellingen, in functie van hun rol:
Controle- en toezichthoudende instanties. Instanties verantwoordelijk voor het beheer van conflicten
De FSMA speelt voornamelijk een preventieve rol, en is verantwoordelijk voor het controleren van de financiële producten die op de markt verschijnen en de communicatie hieromtrend. Ze doet dit in samenwerking met de Nationale Bank van België.
De 6 belangrijkste doelstellingen van de FSMA zijn:
- het toezicht op de financiële markten verzekeren en de informatie die verspreid wordt door de bedrijven nagaan,
- het toezicht verzekeren op bepaalde categorieën financiële instellingen en op tussenpersonen,
- het toezicht op de naleving van de gedragsregels door de financiële instellingen,
- het toezicht verzekeren op de commercialisatie van de beleggingsproducten bestemd voor het grote publiek,
- het toezicht verzekeren op de aanvullende pensioenen,
- de financiële vorming van de spaarders en de beleggers verzekeren.
NBB – De Nationale Bank van België
De Nationale Bank van België is werkzaam in de verschillende domeinen van de financiële wereld. Wat de financiële producten betreft, heeft de NBB – samen met de FSMA – een toezichthoudende functie met als doel een efficiënt en betrouwbaar financieel stelsel te waarborgen.
Een aantal voorbeelden van diensten aangeboden op de website :
- De NBB biedt u de mogelijkheid aan om na te gaan of een tussenpersoon of een bedrijf dat zich bezighoudt met financiële producten ook effectief ingeschreven staat bij de NBB en of deze onderworpen zijn aan de controle van de NBB – Link
- U kan een overzicht aanvragen van de gegevens die op uw naam geregistreerd zijn bij de Centrale voor kredieten aan particulieren. Om deze op te vragen heeft u wel een elektronische identiteitskaartlezer nodig (eID) – Link
FOD Financien
Het garantiefonds voor financiële diensten beschermt uw geld. Het komt tussen beiden als een aangesloten instelling haar verplichtingen niet meer kan nakomen. In dat geval zal het Fonds uw tegoeden terugbetalen.
Op de website van de Federale Overheidsdienst Financiën kan u een antwoord terugvinden op de volgende vragen:
- Welke banken en financiële producten vallen onder de bescherming van het Garantiefonds?
- Wat is de terugbetalingsprocedure?
- Wat zijn de voorziene uitbetalingstermijnen?
Observatorium Krediet en Schuldenlast
Het Observatorium Krediet en Schuldenlast, dat sinds 1994 actief is, is een vereniging zonder winstoogmerk (VZW) die tot taak heeft de financiële diensten (met name krediet) die aan particulieren worden aangeboden en overmatige schuldenlast te analyseren en situaties van overmatige schuldenlast te voorkomen.
Het Observatorium Krediet en Schuldenlast heeft 7 hoofdactiviteiten
- Productie en publicatie van juridische, statistische en sociaaleconomische studies en analyses over de financiële dienstverlening aan Belgische particulieren.
- Juridische controle van aangelegenheden in verband met krediet, schuld, insolventieprocedures en schuldinvordering.
- Organisatie van opleidingen voor schuldbemiddelaars.
- Juridisch advies per e-mail en telefoon voor particulieren en professionals in schuldbemiddeling en maatschappelijk werk.
- Organisatie van campagnes en acties om overmatige schuldenlast te voorkomen.
- Bijdrage aan de uitvoering en evaluatie van het beleid in de betrokken sectoren.
- Schrijven, samen met het persagentschap Alter, van het kwartaalblad Echo van Krediet en Schuldenlast.
Beschermingsfonds voor deposito’s en financiële instrumenten
Het beschermingsfonds voor deposito’s en financiële instrumenten biedt aan de klanten van de Belgische kredietinstellingen een laatste financiële bescherming aan, in geval van deficiëntie van een kredietinstelling.
Het beschermingsfonds vergoedt de klant voor een maximumbedrag van 20 000 euro per klant per kredietinstelling en dit voor financiële instrumenten zoals onder andere aandelen, obligaties, gemeenschappelijke beleggingsfondsen, enz.
De bescherming van de deposito’s (zichtrekeningen, spaarrekeningen, enz.) wordt beheerd door het Garantiefonds van de FOB.
Ombudsfin
Ombudsfin helpt particulieren in geval van geschillen met financiële instellingen. De ombudsman zal in eerste instantie steeds proberen om de standpunten van de verschillende partijen met elkaar te verzoenen opdat de verschillende partijen zelf tot een oplossing zouden kunnen komen. Indien deze niet tot een gezamenlijke oplossing kunnen komen, zal de ombudsman vervolgens een standpunt innemen: ofwel in het voordeel van één van de partijen, ofwel zal hij opteren voor gedeelde aansprakelijkheid. Het advies van de ombudsman is niet bindend, elke partij mag ervoor kiezen om het advies niet op te volgen en kan het geschil, indien gewenst, voor een rechtbank brengen.
De procedure bij Ombudsfin is gratis.
Rentenfonds
Het Rentenfonds is een zelfstandige openbare instelling. Zijn belangrijkste taken hebben betrekking op de secundaire markt van de effecten van de Belgische overheidsschuld.
Het Fonds publiceert elke bankwerkdag informatie over de referentierentevoeten en – koersen. Deze informatie dient echter enkel als leidraad, geen enkele transactie wordt uitgevoerd op basis van deze rentevoeten.
FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie
In geval van problemen met een kredietverlener of een kredietbemiddelaar, kunnen klanten klacht indienen bij de FOD Economie. De FOD Economie beschikt over een online bemiddelingsplatform, Belmed, dat u toelaat om uw geschil via internet op te lossen, dus zonder een beroep te doen op de rechtbanken, en dit dankzij de tussenkomst van een onafhankelijke bemiddelaar.
Om gebruik te kunnen maken van deze dienst, moet u wel aan de volgende twee voorwaarden voldoen: u moet de andere partij verwittigd hebben en het geschil mag niet het voorwerp uitmaken van een rechtszaak.
Indien de bemiddelingspoging mislukt, kan u gerechtelijke stappen ondernemen.
Goede bankrelatie.be
Om goede bankrelaties tussen banken en hun klanten te garanderen, heeft Febelfin (de Belgische federatie van de financiële sector) een gedragscode voor banken opgesteld. Deze gedragscode legt de nadruk op de verbintenissen en de gedragsregels die de banken in acht moeten nemen ten aanzien van hun klanten. U kunt de gedragscode raadplegen op de volgende website: www.goedebankrelatie.be
Als klant kan u een beroep doen op de gedragsregels van deze code wanneer u met uw bank of met Ombudsfin communiceert. De gedragscode steunt op zeven pijlers, die de basis vormen van een goede bankrelatie. Een aantal voorbeelden zijn: openheid en duidelijke communicatie, vertrouwelijkheid en bescherming van persoonsgegevens, respect van de wetgeving.
CFI – De Cel voor Financiële Informatieverwerking
De CFI houdt zich voornamelijk bezig met het analyseren van verdachte financiële verrichtingen die verband houden met het witwassen van geld of de financiering van terrorisme en die gemeld worden door bij wet aangeduide ondernemingen en personen.
Om te weten welke ondernemingen en personen een melding mogen indienen bij de CFI, kan u een kijkje nemen op de volgende webpagina: melders en hun verplichtingen.
De CFI kan zich ook tijdens maximaal vijf werkdagen verzetten tegen de uitvoering van een verrichting in een zaak, indien zij het vermoeden heeft dat er witwaspraktijken of financiering van terrorisme in het spel is. De CFI kan ook aan de procureur des Konings of aan de federale procureur vragen om de maatregel te verlengen.
Verenigingen, federaties en beroepsverenigingen
BLV – Belgische leasingvereniging
De Belgische leasingvereniging is de beroepsorganisatie van leasingmaatschappijen in België. Ze vertegenwoordigt, verdedigt en bevordert de belangen van haar leden en van de Belgische leasingsector. Ze zal deze belangen beschermen t.o.v. de verschillende administratieve instanties of de rechtbank.
Febelfin – Belgische federatie van de financiële sector
Febelfin is de nieuwe, tweetalige naam voor de BVB, de Belgische Vereniging van Banken en Beursvennootschappen. Zij vertegenwoordigt de volledige financiële sector (behalve de verzekeringsmaatschappijen).
Febelfin vertegenwoordigt meer dan 250 leden : banken, fondsbeheerders, beursinstellingen, wisselagenten, leasingmaatschappijen, enz. Haar doel is de belangen van de financiële sector te verdedigen en het imago van deze sector en haar leden te promoten.
BVK – Beroepsvereniging van het Krediet
De BVK is de beroepsvereniging die de sector van het krediet aan particulieren vertegenwoordigt. Ze verschaft bovendien ook, via haar website, alle nuttige informatie met betrekking tot het verstrekken van kredieten in België.
U kunt een gedetailleerd overzicht van de voornaamste kenmerken van een consumentenkrediet op hun website terugvinden, alsook een budgettabel waar u gebruik van kan maken om uw gezinsbudget te berekenen alvorens een belangrijke uitgave te verrichten. Zo kunt u op een verantwoordelijke manier het aangaan van een krediet in overweging nemen.
Informatieve en pedagogische websites
Mijn geld en ik.be
Mijn geld en ik is een initiatief van Finbel, de Belgische federatie van de financiële sector. Op deze website kunt u alle nuttige informatie omtrend betalingen, leningen, investeringen en sparen terugvinden. De bedoeling is om op een zo transparant mogelijke manier informatie te verschaffen – waarop de consument recht heeft – en ook om een antwoord te geven op al uw vragen aangaande de verschillende financiële producten.
Indien u bijvoorbeeld op zoek gaat naar informatie over betalingen, kunt u onder andere inlichtingen terugvinden over permanente opdrachten, domicilieringen, enz.
Wikifin.be – Indien u vragen heeft over geld
Onafhankelijk, betrouwbaar en praktisch. Wikifin gelijkt in structuur op Wikipedia : het is een encyclopedie, maar gericht op het antwoorden van financiële vragen van personen.
Wikifin stelt bovendien ook lesmateriaal ter beschikking voor leerkrachten en docenten, en praktische hulpmiddelen specifiek bedoeld voor leerlingen.
Duurzame producten
Indien u wenst te weten of een financieel product dat u eventueel wil aanschaffen al dan niet duurzaam is, kan u de lijsten met duurzame financiële producten van Febelfin raadplegen. Een duurzaam of maatschappelijk verantwoord product is een financieel product dat rekening houdt met de rechtstreekse of onrechtstreekse impact van het product op zowel het milieu, de maatschappij en de economie, alsook met aspecten van deugdelijk bestuur.
Febelfin heeft momenteel een lijst van meer dan 170 duurzame financiële producten opgesteld, maar deze lijst kan geleidelijk aan aangevuld worden in functie van de ingediende dossiers.
Bankswitching
Vanaf 1 januari 2018 zal het steeds eenvoudiger en gratis worden om van bank te veranderen, zoals nu al het geval is in de telecomsector. Interbancaire mobiliteit” wordt een realiteit, althans tussen de spelers die aan dit project deelnemen, want voorlopig zijn ze daartoe niet verplicht. De lijst van de deelnemende banken en een overzicht van de voordelen van deze dienst, waarbij het aan de banken is om het nodige te doen om de overdracht en meer aan de consument (particulier of professioneel) te verzekeren, vindt u op een aan dit onderwerp gewijde site. Maar vergeet niet dat als u verandert, het ten goede is, dus is het nuttig om diensten en tariefvoorwaarden voor bijvoorbeeld betaalrekeningen te vergelijken.
Bankieren voor de samenleving
Deze website werd in het leven geroepen door Febelfin om het vertrouwen in de financiële sector te herstellen en om haar imago te verbeteren. Deze website behandelt onder andere de vragen die de samenleving zich stelt over de financiële sector en de thema’s die te maken hebben met de banksector in België.
Febelfin Academy
De Febelfin Academy biedt opleidingen aan bestemd voor vakmensen in de financiële sector. Deze opleidingen kunnen worden gevolgd door de leden van Febelfin alsook door zelfstandigen mits het betalen van een bedrag van 75€ voor een individuele inschrijving.
Belgisch financieel forum
Het Belgisch financieel forum organiseert regelmatig voordrachten en colloquia in verschillende steden van het land over financiële en economische onderwerpen die interessant kunnen zijn voor het grote publiek.
Op de website van het Belgisch financieel forum kunt u het agenda raadplegen om op de hoogte te blijven van de verschillende activiteiten in uw regio. Het Forum geeft bovendien ook twee publicaties uit: Bank- en Financiewezen en Bank- en Financieel Recht.
