Vanaf 23 november 2022 moeten alle vastgoedtransacties in Vlaanderen vergezeld gaan van een asbestattest, een revolutie in de sector. Voor wie geldt deze nieuwe verplichting en wat houdt zij eigenlijk in?
Wij leggen alles uit over de asbestattest in dit nieuwe ministeriële besluit!
Wat is asbest en waarom is het verboden?
Asbest is een stof die meestal wordt aangetroffen in gebouwen uit de jaren 1950 tot 1980, en werd vooral gebruikt vanwege zijn brandvertragende eigenschappen en lage kosten. Het is meestal zichtbaar in golfplaten of daken, maar kan ook onzichtbaar zijn binnen muren, in geïsoleerde leidingen of in isolatiematerialen. Volgens een schatting bevat maar liefst 70 tot 90% van de gebouwen van vóór 2001 asbest. In het Vlaamse Gewest wordt de totale hoeveelheid van deze stof geschat op ongeveer 2,3 miljoen ton.
Als gevolg van studies die aantoonden dat asbest gevaarlijk is voor de gezondheid, werd asbest in 2001 in heel België verboden. Het is bewezen dat asbest vele ernstige ziekten kan veroorzaken, zoals kanker van het borstvlies, het strottenhoofd, de longen en het buikvlies of asbestose. Volgens de Belgische Vereniging van Asbestslachtoffers (ABEVA) komen jaarlijks 700 mensen om het leven door blootstelling aan asbest.
Wat is een asbestcertificaat?
Het asbestcertificaat is een inventarisatiecertificaat. Het wordt opgesteld door een erkend asbestdeskundige en geeft de mogelijke aanwezigheid van asbest in een woning aan en vermeldt de hoeveelheid aanwezig asbest, alsmede de elementen of materialen die asbest bevatten en hun toestand.
Het asbestcertificaat geeft dus duidelijke en transparante informatie over de mogelijke aanwezigheid van asbest aan toekomstige kopers van een woning.
Goed om te weten: de aanwezigheid van asbest in een woning betekent niet noodzakelijk dat asbestverwijdering nodig is. In feite kan deze stof, afhankelijk van de hoeveelheden asbest en de plaatsen waar zij wordt aangetroffen, slechts geringe risico’s opleveren.
Een verplichting waaraan vanaf 23 november 2022 moet worden voldaan
Een Vlaams ministerieel besluit stelt het asbestcertificaat verplicht bij de verkoop van elk gebouw in Vlaanderen dat vóór 2001 is gebouwd.
Deze nieuwe regel geldt zowel voor verkopen als voor overdrachten van eigendomsrechten zoals schenkingen of voor de vestiging of overdracht van vruchtgebruik, erfpacht, oppervlakte of zakelijke gebruiksrechten. Erfenissen zijn niet inbegrepen.
Wat betekent dit in de praktijk?
In het kader van een vastgoedtransactie moet u het asbestcertificaat uiterlijk bij de ondertekening van de voorlopige koopovereenkomst of de wederzijdse belofte tot koop en verkoop aan de koper overhandigen.
In de voorlopige koopovereenkomst moeten verschillende gegevens staan:
- De datum,
- De unieke code,
- Een verklaring waarmee de koper bevestigt dat hij kennis heeft genomen van de inhoud van het asbestcertificaat,
- De samenvattende conclusie.
Wettelijk gezien hoeft u deze informatie alleen te verstrekken en het asbestcertificaat te overhandigen wanneer u de akte ondertekent.
Wanneer moet ik hiermee rekening houden?
Elke compromisverkoop na 23 november 2022 voor een gebouw van vóór 2001 moet vergezeld gaan van een asbestcertificaat.
Goed om te weten! Om na te gaan of een gebouw van vóór 2001 dateert, kunt u het kadaster raadplegen.
Het asbestcertificaat is niet vereist voor voorlopige koopovereenkomsten die vóór deze datum zijn ondertekend. Dit is ook het geval als de koopakte pas later wordt ondertekend.
Aangezien een asbestcertificaat tussen 300 en 600 euro kan kosten, kan de ondertekening van een voorlopig koopcontract vóór 23 november 2022 dus een reële besparing betekenen voor de verkoper.
Om welke gebouwen gaat het?
Deze regel geldt voor alle gebouwen (woningen, restaurants, kantoren, winkels, administratieve gebouwen, agrarische of industriële gebouwen, enz.) waarvan de vloeroppervlakte, of de som van de verschillende vloeroppervlakken, 20 m2 of meer bedraagt, maar ook voor gebouwen waarvan de vloeroppervlakte minder dan 20 m2 bedraagt, maar die deel uitmaken van een groter geheel. Voor flatgebouwen is het asbestcertificaat vanaf 23 november 2022 ook verplicht voor alle privéruimten.
Een ambitie die daar niet ophoudt!
Een asbestvrij Vlaanderen tegen 2040: dat is de missie die het Vlaams Gewest zich op middellange termijn heeft gesteld. Om dit doel te bereiken worden andere maatregelen toegevoegd, met data van inwerkingtreding die aanzienlijk verder weg liggen:
- Vanaf 1 mei 2025 moet een specifiek asbestcertificaat worden afgegeven voor de gemeenschappelijke delen van flatgebouwen.
- In 2032 wordt het asbestcertificaat verplicht voor alle eigenaren van een huis dat vóór 2001 is gebouwd, ongeacht of het gebouw te koop wordt aangeboden.
- Vanaf 2034 moeten alle Vlaamse openbare gebouwen asbestvrij zijn.
- Vlaanderen wil dat tegen 2040 alle particuliere gebouwen vrij zijn van gevaarlijk geachte hoeveelheden asbest. Er zullen dan stimulansen worden aangeboden om mensen aan te moedigen zich te ontdoen van hun asbestproducten in slechte staat.
Hoe zit het met Wallonië en Brussel?
Tot op heden is een asbestcertificaat alleen verplicht in het Waalse en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in het kader van de verbouwing of sloop van een gebouw.
Hoewel een asbestcertificaat dus nog niet verplicht is voor de verkoop van een woning in deze twee gewesten, is het niettemin zeer waarschijnlijk dat een dergelijke eis binnenkort in het Waalse en Brusselse recht zal worden opgenomen.
